بهترین نذری در درگاه خداوند چیست؟
بسم الله الرحمن الرحیم
ماههای محرم و صفر که با زندگی شیعیان و بخصوص ما ایرانیان بسیار عجین شده سپری شد.ماههایی که به مناسبت ایام عزاداری و حزن و اندوه اهل بیت شیعیان و محبین خاندان نبوت همه عزادار بودیم. از سنت های ما ایرانیان بویژه در این ایام ،نذری دادن است.به این صورت که نذر میکنیم که اگر حاجتی را که از خداوند می خواهیم به ما عطا کند کاری را انجام دهیم. مثلاً شله زرد بپزیم یا آش رشته درست کنیم یا حلوا ،حلیم ، سمنو،خورشت قیمه وو وبسیاری دیگر از خوردنیها.
این نوشتار در صدد است که دریچه ای نورا برای خوانندگان گرامی بگشاید تا کمک کند ان شاءالله این قبیل کارهایی که یقیناً برای کسب رضای الهی انجام می شود را اعتلا بخشد و حقیقتاً جستجو کند که از منظر دین عزیز اسلام چه نذری پسندیده تر است. چرا که ما انسانها هم طالب کمالیم در هر کاری که انجام می دهیم و هم دنبال این هستیم که بدانیم مرضیّ رضای حق تعالی در چیست تا بواسطه ی تلاش برای کسب آن حوائج خود را زودتر حاصل کنیم که راه نذر کردن را هم خود خدای حکیم پیش روی ما نهاده است.و گمان می کنم که همه ی ما تاکنون برکات این عمل را به عینه دیده ایم.
حال سوال اینست که بهترین نذری در درگاه خداچیست؟
وقتی به کلام خداوند حکیم می نگریم دو جا از نذر کردن سخن رفته است :
1- نذری که مادر حضرت مریم کرد. هنگامی که مادر مریم او را باردار شد، نذرکرد که وقتی فرزندش به دنیا آمد او رادر راه خدا آزاد کند تا در معبد خدمت کند.
2- نذری که حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها برای شفای کودکان خود امام حسن و امام حسین کردند.که هر چند در قرآن کریم لفظ نذر بیان نشده ولی روایات در ذیل آیه ی شریفه" وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لاَ نُرِیدُ مِنکُمْ جَزَاءً وَ لاَ شُکُورًا » تصریح دارند که این دوبزرگوار و دو فرزند خردسالشان و فضه خادمه ی ایشان برای استجابت دعای خود روزه گرفتند و البته داستانی که مربوط به افطارشان می شود و بسیارمعروف است.
در روایات بر اطعام کردن هم بسیار سفارش شده است ازقبیل:
1-5655- پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : بهترین شما کسی است که مردم را اطعام کند ، به همگان سلام گوید، وشب هنگام که مردم خوابند، او نماز گزارد .«میزانالحکمه 3» صفحه 564
2-11258- پیامبر خدا صلی الله علیه وآله : خانه ای که در آن اطعام می شود ، خیر وبرکت سریعتر از فرورفتن تیغ در کوهان شتر ، به آن می رسد .«میزانالحکمه 6» صفحه 451
ولی اگر دقیقتر روایات را بررسی کنیم به این دسته روایات هم برمی خوریم که :
1- امام صادق علیه السلام : یکی از موجبات بهشت وآمرزش ، اطعام گرسنه است ؛ سپس این سخن خداوند عزّ وجلّ را تلاوت کرد : «یا در روز گرسنگی طعام دادن ......... » .(حدیث 11317 میزان الحکمة)
2- امام صادق علیه السلام : هرکه مسلمانی را غذا دهد تا سیر شود ، از پاداش آخرت او جز خدا، پروردگار جهانیان، هیچ کس ، حتی فرشته مقرّب وپیامبر مرسل ، خبر ندارد ......... سپس این سخن خداوند متعال را تلاوت کرد : «یا اطعام کردن در روز گرسنگی» . أَو إِطعامٌ فى یَومٍ ذِى مَسْغَبَةٍ»(حدیث11319 میزان الحکمة)
و نیز در آیات شربفه بر مذمت کسانی که مسکینان و فقراء را اطعام نمی دهند تأکید شده است :
إِنَّهُ کانَ لا یُؤْمِنُ بِاللّه ِ العَظِیمِ * وَ لا یَحُضُّ عَلَى طَعامِ المِسْکِینِ * فَلَیْسَ لَهُ الیَوْمَ هاهُنا حَمِیمٌ * وَ لا طَعامٌ إِلاّ مِنْ غِسْلِینٍ». الحاقّة : 33 ـ 36 .
وَ لَمْ نَکُ نُطْعِمُ المِسْکِینَ». المدّثّر : 44 .
وَ لا تَحاضُّونَ عَلَى طَعامِ المِسْکِینِ». الفجر : 18
فَذلِکَ الَّذِی یَدُعُّ الیَتِیمَ * وَ لا یَحُضُّ عَلَى طَعامِ المِسْکِینِ». الماعون : 2، 3
در روایات به این دسته هم برمی خوریم که تحت عنوان قضای حاجت مومن می توان دسته بندیشان کرد از قبیل:
1- امام صادق علیه السلام : زمانی که بنده ای برای برطرف ساختن نیاز برادر مؤمن خود قدم بردارد، خداوند عزّ وجلّ دو فرشته را ، یکی در سمت راست او ودیگری در سمت چپش ، بر وی بگمارد، که از پروردگارش برای او آمرزش طلبند وبرای روا شدن حاجتش دعا کنند .میزانالحکمه 3» صفحه 248
2- امام کاظم علیه السلام : همانا مُهرهاى [تأیید ]اعمال شما برآوردن نیازهاى برادرانتان و نیکى کردن به آنان در حدّ توانتان است، اگر چنین نباشد، هیچ عملى از شما پذیرفته نشود .«میزانالحکمه 3» صفحه 249
3- پیامبر خدا صلى الله علیه و آله : هر کس یک نیاز مؤمنى را روا سازد، خداوند نیازهاى فراوان او را روا سازد، که کمترین آنها بهشت است.«میزانالحکمه 3» صفحه 249
حال بعد از این مقدمه بر می گردیم به سوال نخست که بهترین نذریها در درگاه خداوند چیست؟و یا اینکه آیا نذریهایی که امروزه در بین ما متداول شده است قابلیت کامل تر شدن را ندارد؟آیا بهتر نیست با هر وسعی که داریم و هر مقدار پولی که می خواهیم برای نذری هایمان بپردازیم به این فکر باشیم که حقیقتاً فقیری را سیر کنیم ؟آنهم در شرایطی که فشار اقتصادی اقشار ضعیف جامعه را بیشتر می رنجاند .یا حتی به نظر میرسد که اگر کسی نذر کند قسمتی از هزینه های مساجد ، هیأتها وتکایای عزاداری را بپردازد یا موجبات تعلیم عده ای را فراهم کند مثل تعلیم معارف قرآن و اهل بیت، از نذرهایی مثل شله زرد و حلوا و سمنو و ... که معمولاً سیر کننده هم نیستند و بیشتر جنبه ی دسر را دارد بهتر باشد. بازهم عرض می کنم هر کس به مقدار وسع خود .
چقدر خوب است اگر کسانی که قصد نذر کردن دارند به این فکر بیفتند که مسجدی را از لحاظ کتابخانه تجهیز کنند به خصوص در شهرها و محله هایی که کتابخانه ندارند و یا پول و هزینه ی نذر خود را خرج تهیه ی مقداری گوشت برای خانواده یا خانواده های بی بضاعت کنند و یا اگر هزینه ی بیشتری را در توان دارند برای هزینه های درمان افراد بی بضاعت قرار دهند و یا برای تهیه ی لباس و یا ادای قرض آنها.
این دغدغه وقتی بیشتر می شود که در این ایام دیده می شود در محله هایی چه بسیار شله زردها و حلیم هایی توزیع می شود که به خاطر زیاد بودن اسراف شده و دور ریخته میشود و یا به دست کسانی میرسد که این قبیل نذری ها برایشان صرفاً یک دسر و خوردنی هوسانه است نه غذایی که یه آن نیاز دارند تا سد جوعی بکنند.