وظایف و فعالیت‌های دبیر شورای عالی امنیت ملی در حوزه‌های گوناگون

v«پیگیری، رصد و تشخیص مسائل»:شورای عالی امنیت ملی از مجموعه­ی سران قوا و مسئولین امنیتی تشکیل یافته است که جلساتی را حول محور مسائل امنیتی کشور تنظیم و تصمیمات لازم و بایسته را اتخاذ می کنند. دبیر شورا کسی است که وظیفه­ی «پیگیری»، «رصد»، و «تشخیص مسائل» رابر عهده دارد که مسائل و مشکلات در اولویت رسیدگی شوند، مصوباتی که تصویب شده­اند انجام شوند، با نهادهای مسئولی که مجری آن مصوبات هستند  هماهنگیهای لازم انجام شود، جلسات کارشناسی مربوطه برگزار شوند و درواقع عمده­ی مباحث کارشناسی و اجرایی مصوبات شورای عالی امنیت ملی، توسط دبیرخانه­ی شورا پیگیری و رصد می­شود. بنابر این بار زیادی بر دوش دبیرخانه­ی امنیت ملی است.

v«مسئله­شناسی» در شورا، یعنی تشخیص اینکه در حال حاضر چه موضوعاتی مسئله­ی امنیت کشور است، توسط دبیر با هماهنگی رئیس شورا(رئیس جمهور) انجام می شود.

vشاید تنها حدود یک چهارم از کل وقت دبیر شورا به بحث هسته ای اختصاص داده می شود، منتها چون موضوعات داخلی عمدتا محرمانه است، رسانه­ای نمی­گردد. و باعث این تلقی عمومی جامعه می‌شود که دبیر شورا فقط کارش همین مذاکرات است و باقی مسائل که حجم گسترده­ای از کار شوراست،پنهان می ماند. مثلا همین مسائل و مشکلات تحریم و راهکارهایی که کشور برای مقابله اتخاذ می­کند، بحث مسائل امنیت داخلی و بحرانهایی که کشور با آنها روبروست، همه در زمره فعالیت‌های این شوراست که بدلیل رسانه ای نشدن، در سطح جامعه شنیده نمی‌شوند.

vبیش از نود درصد موضوعات فعالیتی، متوجه مدیریت بحران، مسائل حاد و حساس است. چون تأکیدی که دبیر محترم شورا دارند، این است که همیشه می­گویند ما شورای عالی امنیت ملی هستیم. پس موضوعات ارجاعی به شورا باید صاحب دو بعد باشند: بعد امنیتی، یعنی همان بحث بحران، و یکی هم اینکه برد بحرانش «ملی» باشد، نه در سطح یک شهر یا یک استان که به عهده کمیته تامین استان است.

رویکرد شورا در تبیین مسائل و جستجوی راه حل مناسب برای مشکلات

شورای عالی امنیت ملی ارتباط خیلی تنگاتنگی با دستگاه­های دولتی دارد. یعنی شاید برخلاف نهادهایی مثل مجلس یا قوه قضائیه که ممکن است بین آنها با بدنه دولت مخالفت و حتی گاهی خصومتی پیش بیاید، شورای عالی امنیت ملی، به دلیل نوع ساختاری که دارد (خود رئیس جمهور و چند نفر از وزرای اصلی مثل وزیر اطلاعات عضو شورای امنیت ملی هستند و خود دبیر شورا هم مورد انتخاب رئیس جمهور است و هم مورد انتخاب مقام معظم رهبری)،ارتباط تنگاتنگی بین دبیر شورا و دبیرخانه با تمامی دستگاه­های دولتی اعم از امنیتی و نظامی و اقتصادی بوجود می آورد. این باعث می­شود که تمام خروجی های کارشناسی شده این دستگاه­ها بطور روزانه، هفتگی، و ماهانه به تناسب موضوعات، از سمت بدنه­ی کارشناسی و مدیریتی آن دستگاه­ها، بنا بر تشخیص خودشان و نگاهی رصدی که بر مسائل کشور دارند، به اینجا ارائه شود. یعنی یکی از ویژگی­هایی که دبیر شورا دارد و درواقع یکی از مزیتهایی او محسوب می شود، این است که تمام خروجی های کارشناسی شده دستگاه‌ها در دسترس او قرار دارد و بنا بر نوع موضوعات، خود دستگاهها هم موضوعاتی را به دبیر شورا پیشنهاد می­دهند. درحقیقت بحثی که ما داریم، تفاوت جایگاه دبیر شوراست با مثلا نمایندگی مجلس، یا شوراهای دیگر، یا حتی مجمع تشخیص مصلحت نظام.