دیداردوست

  سخن على‏ (علیه‏ السّلام‏) : لزوم خودآگاهی داشتن  

رحم اللّه امرأ عَلِمَ مِن اَینَ و فى اَینَ و اِلى اَین؟ 

رحمت حق شامل حال کسى که بداند از کجا؟ در کجا؟ به کجا؟

على نفرمود خدا رحمت کند کسى را که بداند از چه؟ و در چه؟ و از چه؟ اگر چنین مى ‏گفت، مى‏ گفتیم مقصود این است که از چه آفریده شده‏ ایم؟ از خاک. در چه خواهیم رفت؟ در خاک. باز از چه برمى‏ خیزیم؟ از خاک. اگر چنین گفته بود، اشاره‏ اى بود به این آیه قرآن که:

مِنْها خَلَقْناکُمْ وَ فِیها نُعِیدُکُمْ وَ مِنْها نُخْرِجُکُمْ تارَةً أُخْرى‏ (طه/ 55).

شما را از زمین آفریده‏ ایم و به زمین بازمى‏ گردانیم و از زمین بار دیگر بیرون مى‏ آوریم.امّا سخن على در اینجا ناظر به آیات دیگرى از قرآن است و مفهوم بالاترى دارد.

و آن اینکه از چه جهانى آمده‏ ایم؟ در چه جهانى هستیم؟ به سوى چه جهانى مى‏ رویم؟ (مجموعه آثار،ج‏2 ،141، دنیا و آخرت ..... ص : 141)

سخن پرمغز على‏ (علیه‏ السّلام‏) ناظر به نوعی از خود آگاهی است که این نوع از خود آگاهى یکى از لطیف‏ترین و عالى‏ترین دردمندیهاى انسان را به وجود مى‏ آورد، آن دردمندى که در حیوان و هیچ موجود دیگر در طبیعت وجود ندارد:

درد حقیقت داشتن. این خود آگاهى است که انسان را تشنه حقیقت و جویاى یقین مى‏ سازد، در تلاش اطمینان و آرامش قرار مى‏ دهد، آتش شعله‏ ور شکّ و تردید به جانش مى‏ افکند و او را از این سو به آن سو مى‏ کشاند، آن آتشى که به جان غزالى‏ ها مى‏ افتد، خواب و خوراک را از آنها مى‏ گیرد، آنها را از مسند نظامیّه‏ ها به زیر مى‏ آورد، آواره بیابانهاشان مى‏ کند و سالها در دیار غربت سر در گریبانشان مى‏ سازد، همان آتشى که «عنوان بصرى» ها را از خانه و کاشانه‏ شان کو به کو و شهر به شهر به دنبال حقیقت مى‏ کشاند . این نوع از خود آگاهى است که دغدغه سرنوشت را در انسان به وجود مى‏ آورد.  (مجموعه آثار، ج‏2،ص 309 )